Güvenli Mod Nedir? Bilgisayar Güvenli Mod ile Nasıl Açılır?

Bilgisayarınızda donma, mavi ekran ya da beklenmedik hatalarla mı karşılaşıyorsunuz? Böyle durumlarda Güvenli Mod, sorunun kaynağını bulmak için en etkili araçlardan biridir. Windows ve macOS işletim sistemlerinde bulunan bu özellik, bilgisayarın yalnızca temel sürücüler ve hizmetlerle açılmasını sağlar. Böylece sorun çıkarabilecek ek yazılımlar, sürücüler veya programlar devre dışı bırakılır.

Bu rehberde, Güvenli Mod’un ne işe yaradığını, hangi durumlarda kullanılabileceğini ve Windows ile macOS bilgisayarlarda adım adım nasıl açılıp kapatılacağını inceleyeceğiz.

Güvenli Mod Nedir?

Güvenli Mod, bilgisayarın yalnızca çekirdek bileşenler, temel servisler ve evrensel sürücülerle açılmasını sağlayan özel bir başlatma seçeneğidir. Normal açılışta yüklenen grafik sürücüleri, ses kartı sürücüleri veya üçüncü taraf yazılımlar bu modda devre dışı bırakılır.

Bu nedenle Güvenli Moddayken ekran çözünürlüğü düşebilir, bazı donanımlar geçici olarak çalışmayabilir ve sistem performansı normalden daha düşük görünebilir. Ancak bu durum geçicidir ve asıl amacı, sistemdeki hataları izole ederek sorunların kaynağını bulmayı kolaylaştırmaktır.

Güvenli Mod Ne İşe Yarar?

Güvenli Mod, bilgisayar sorunlarının kaynağını ayırt etmek için kullanılır. Eğer cihaz normal açılışta sürekli hata veriyor ama Güvenli Modda sorunsuz çalışıyorsa, problem büyük ihtimalle üçüncü taraf yazılımlar, sürücüler veya yakın zamanda yüklenen bir uygulamadan kaynaklanıyordur.

Ayrıca Güvenli Mod şu alanlarda da etkilidir:

• Zararlı yazılım temizliği: Virüsler veya kötü amaçlı yazılımlar bu modda çoğunlukla etkisiz kalır.

• Sorunlu sürücüleri kaldırma: Aygıt yöneticisi üzerinden güvenle işlem yapılabilir.

• Uygulama kaldırma: Son yüklenen programlar kolayca silinebilir.

• Sistem geri yükleme (Windows): Bilgisayarı önceki stabil bir noktaya döndürmek daha güvenlidir.

Unutulmaması gereken nokta, Güvenli Modun geçici bir çözüm olduğudur. Bu modda uzun süre çalışmak yerine, sorunu tespit edip gerekli müdahaleyi yaptıktan sonra bilgisayarı normal moda döndürmek gerekir.

Güvenli Moda Ne Zaman İhtiyaç Duyulur?

Güvenli Mod, bilgisayarınızda olağan dışı sorunlar yaşandığında başvurabileceğiniz en etkili tanılama yöntemlerinden biridir. Peki hangi durumlarda Güvenli Modu açmanız gerekir?

• Bilgisayar aniden çöküyor veya donuyor: Sistem beklenmedik şekilde kilitleniyor ya da mavi ekran hatalarıyla karşılaşıyorsanız, Güvenli Mod sürücü ve yazılım kaynaklı hataları ayıklamak için kullanılabilir.

• Açılış döngüsüne giriyor: Bilgisayar sürekli yeniden başlıyorsa veya normal açılışı tamamlayamıyorsa, Güvenli Mod temel sürücülerle sistemi çalıştırarak hatanın kaynağını görmenizi sağlar.

• Yeni yazılım ya da sürücü sonrası sorun çıktı: Son yüklenen bir program, güncelleme veya donanım sürücüsü bilgisayarın kararsız çalışmasına yol açtıysa, Güvenli Mod ile bu yazılımı kaldırabilir veya eski sürüme dönebilirsiniz.

• Zararlı yazılım şüphesi var: Virüs veya kötü amaçlı yazılımlar, normal modda güvenlik yazılımlarını engelleyebilir. Güvenli Modda çalıştırılan taramalar daha etkili sonuç verir.

• Performans veya uyumluluk sorunları yaşıyorsunuz: Özellikle sistem kaynaklarını zorlayan arka plan programları, Güvenli Modda devre dışı kalır. Böylece sorun yazılım kaynaklı mı donanım kaynaklı mı daha net anlaşılır.

Bilgisayarınız beklenmedik hatalar veriyor, açılmıyor ya da zararlı yazılımlardan şüpheleniyorsanız, Güvenli Mod en güvenilir ilk adım olarak devreye alınmalıdır.

Windows Bilgisayarda Güvenli Mod Nasıl Açılır?

Windows işletim sisteminde Güvenli Mod, bilgisayarı yalnızca temel sürücüler ve servislerle başlatarak sorunları teşhis etmenizi sağlar. Bu moda geçmenin birkaç farklı yöntemi vardır. Sistem açılıyorken Gelişmiş Başlatma Menüsü üzerinden, sistem açılmıyorsa kurtarma ekranı üzerinden veya ileri düzey kullanıcılar için Komut İstemi aracılığıyla Güvenli Mod etkinleştirilebilir.

Aşağıdaki adımlar, Windows 10 ve Windows 11’e yönelik standart ve güvenilir yöntemleri özetler. Oturum açma sırasında parolanızı isteyebileceğini ve PIN/biyometri yerine hesap parolasının kullanılacağını unutmayın.

1. Sistem Açılıyorken Güvenli Modu Açma

Bilgisayarınız normal şekilde açılıyorsa en kolay yöntem budur:

1. Başlat > Güç simgesine tıklayın.

2. Shift tuşunu basılı tutarak “Yeniden Başlat” seçeneğini seçin.

3. Açılan ekranda sırasıyla Sorun Gider > Gelişmiş Seçenekler > Başlangıç Ayarları yolunu izleyin.

4. “Yeniden Başlat” seçeneğine tıklayın. Bilgisayar yeniden açıldığında Başlangıç Ayarları listesi görünür.

5. İstediğiniz Güvenli Mod seçeneğini tuşlayın: F4/4: Güvenli Mod, F5/5: Ağ ile Güvenli Mod, F6/6: Komut İstemiyle Güvenli Mod

6. Oturum açma ekranında parolanızı girerek devam edin.

2. Sistem Açılmıyorken Güvenli Moda Geçiş

Bilgisayarınız normal açılış yapmıyorsa şu adımları izleyin:

1. Bilgisayarı açın ve Başlatma Menüsü görüntülenene kadar Esc tuşuna arka arkaya basın.

2. Kurtarma ekranına geçmek için F11 tuşuna basın (bazı cihazlarda farklı tuşlar kullanılabilir).

3. Klavye düzeninizi seçtikten sonra Sorun Gider > Gelişmiş Seçenekler > Başlangıç Ayarları yolunu izleyin.

4. “Yeniden Başlat” seçeneğini tıklayın.

5. Açılan listeden F4/F5/F6 tuşlarıyla uygun Güvenli Mod seçeneğini seçin.

6. İstendiğinde yönetici hesabınızla oturum açın.

3. Komut İstemiyle Güvenli Modu Açma (İleri Düzey)

Bazı durumlarda Başlangıç Ayarları listesi görünmeyebilir. Bu durumda kurtarma ekranında Komut İstemi açarak önyükleme ayarlarını değiştirebilirsiniz (Bu yöntem ileri düzey kullanıcılar içindir; yanlış kullanım sistemin açılışını etkileyebilir):

• Standart Güvenli Mod için: bcdedit /set {default} safeboot minimal

• Ağ ile Güvenli Mod için: bcdedit /set {default} safeboot network

• Komut İstemiyle Güvenli Mod için: 

bcdedit /set {default} safeboot minimal
bcdedit /set {default} safebootalternateshell yes

Güvenli Moddan çıkmak için bilgisayarı normal şekilde yeniden başlatmanız yeterlidir. Ancak Komut İstemiyle kalıcı bir ayar yaptıysanız şu komutu çalıştırmayı unutmayın: bcdedit /deletevalue {default} safeboot

Ardından yeniden başlatarak bilgisayarınızı normal moda döndürebilirsiniz. Bu aşamada yaptığınız değişikliklerin sorunu çözüp çözmediğini test etmeniz önemlidir.

Mac Bilgisayarda Güvenli Mod (Safe Mode) Nasıl Açılır?

macOS’ta Güvenli Mod (Safe Mode), bilgisayarı sınırlı sürücüler ve temel bileşenlerle başlatarak sorunları izole etmenizi sağlar. Bu modda sistem önbellekleri yeniden oluşturulur, başlangıç ögeleri kısıtlanır ve disk denetimleri devreye girer. Böylece bozuk önbellekler, uyumsuz yazılımlar veya sorunlu uzantılar kolayca tespit edilebilir.

Safe Mode açıkken görsel efektler ve bazı arka plan servisleri çalışmaz. Bu sınırlamalar normaldir ve sorunun kaynağını daha kolay bulmanıza yardımcı olur.

Safe Mode açma adımları, cihazınızın Apple Silicon (M1/M2/M3/M4 serisi) veya Intel tabanlı olmasına göre değişir. Mac’in türünü öğrenmek için:

• Elma menüsü > Bu Mac Hakkında yolunu izleyin.

• “Çip” alanında Apple Silicon yazıyorsa M serisi, “İşlemci” yazıyorsa Intel tabanlı modele sahipsiniz.

Apple Silicon (M1, M2, M3, M4) Mac’te Güvenli Mod Açma

1. Mac’i tamamen kapatın.

2. Güç düğmesine basılı tutun, “Başlangıç seçenekleri yükleniyor” ifadesi çıkana kadar bırakmayın.

3. Başlangıç seçenekleri ekranında sistem diskini seçin.

4. Shift tuşunu basılı tutarak “Güvenli Modda Sürdür” seçeneğine tıklayın.

5. Oturum açma ekranında kullanıcı bilgilerinizi girin.

6. Sağ üst köşede “Güvenli Açılış” ibaresini görerek modun etkin olduğunu doğrulayabilirsiniz.

İlk giriş normalden uzun sürebilir çünkü sistem önbellekleri ve veri tabanları yeniden oluşturulur. İşlemler tamamlandığında Mac’i yeniden başlatarak Güvenli Moddan çıkabilirsiniz.

Intel Tabanlı Mac’te Güvenli Mod Başlatma

1. Mac’i açın veya yeniden başlatın.

2. Shift tuşunu basılı tutun, giriş ekranı gelince bırakın.

3. Gerekirse ikinci kez oturum açmanız istenebilir.

4. Menü çubuğunda “Güvenli Açılış” ibaresini göreceksiniz.

Emin olmak için Option tuşunu basılı tutarken Elma menüsü > Sistem Bilgileri bölümünü açın. Yazılım sekmesindeki Başlatma Modu alanında “Güvenli” yazıyorsa Safe Mode aktif demektir.

macOS Safe Mode’da ağ erişimi her zaman aktiftir. Bu sayede üretici sitelerinden güncel sürücüler indirebilir veya çevrim içi araçlara erişebilirsiniz. Ancak bazı görsel efektler devre dışı bırakıldığından günlük kullanım kısıtlı kalır. İşlemleri tamamladıktan sonra normal yeniden başlatma ile Safe Mode’dan çıkabilir ve değişikliklerin sorunu çözüp çözmediğini test edebilirsiniz.

Güvenli Modda Sorun Giderme Yöntemleri: Adım Adım Rehber

Güvenli Mod, bilgisayarda yaşanan sorunların kaynağını hızlıca bulmak için en etkili yöntemlerden biridir. Bu moddayken amaçsız denemeler yapmak yerine sistematik adımlar izlemek, doğru çözüme ulaşmayı kolaylaştırır.

1. Sorunun Başlangıcını Belirleyin: Öncelikle şu soruları kendinize sorun: “Problem son güncellemeden sonra mı başladı?”, “Yeni bir sürücü ya da yazılım mı yüklendi?” Bu sorulara verilen yanıt, çözüm yolunu belirler. Yakın zamanda yapılan değişiklikleri geri almak, başlangıçta çalışan programları devre dışı bırakmak veya sürücüleri bir önceki sürüme döndürmek genellikle hızlı sonuç verir.

2. Zararlı Yazılımları Temizleyin: Kötü amaçlı yazılım şüphesinde Güvenli Mod büyük avantaj sağlar. Çünkü bu modda zararlılar genellikle aktif çalışamaz. Güncel bir antivirüs veya antimalware programı ile tam sistem taraması yapın. Tarama sonrası geçici dosyaları silin, tarayıcı eklentilerini gözden geçirin ve gereksiz başlangıç öğelerini kapatın. Bu adımlar, zararlı yazılımların kalıcı olmasını engeller.

3. Yazılım ve Sürücü Kontrolleri Yapın: Sürücü kaynaklı sorunlar, mavi ekran veya performans düşüklüğünün en yaygın sebeplerindendir. Windows’ta Aygıt Yöneticisi, macOS’ta Sistem Bilgileri ekranını kullanarak donanım bileşenlerini kontrol edin. Özellikle görüntü sürücüsü (ekran kartı driver’ı) güncellemelerinden sonra sorun başladıysa, bir önceki sürüme dönmeyi deneyin. Gerekirse üretici imzalı en güncel sürümü yükleyin veya temiz kurulum yapın.

4. Sistem Araçlarını Kullanın: Windows’ta, Sistem Geri Yükleme özelliğini çalıştırarak son stabil duruma dönün. macOS’ta ise Disk İzlencesi (Disk Utility) üzerinden disk onarımı yapabilir, son yüklenen uzantıları veya başlangıç ögelerini kaldırabilirsiniz.

5. Normal Moda Dönüş ve Test: Gerekli işlemleri yaptıktan sonra bilgisayarı normal modda yeniden başlatın. Aynı eylemi tekrarlayarak semptomların devam edip etmediğini kontrol edin. Eğer sorun ortadan kalktıysa, uyguladığınız değişiklik doğru çözümü sağlamış anlamına gelir. Eğer sorun devam ediyorsa, farklı bir ihtimali test etmek için yeniden Güvenli Moda geçebilirsiniz.